Vanitas Stillevens

English below

Vanitas Stillevens

Vanitas is een schildersthema, dat vooral in Nederland en Vlaanderen in de 17e eeuw werd gebruikt. Het woord Vanitas is Latijn en betekent ijdelheid en leegheid. Met bijvoorbeeld schedels, gedoofde kaarsen, verwelkte bloemen, zeepbellen, vergane boeken, muziekinstrumenten, klokken of omgevallen glazen wordt de ijdelheid, tijdelijkheid en zinloosheid van het aardse gevisualiseerd. De symboliek van een schedel of overrijp fruit verwijst naar de sterfelijkheid. Muziekinstrumenten laten de vluchtigheid van muziek zien, die verklinkt zodra de laatste noot is gespeeld.

Vanitas vanitatum, omnia vanitas is een bekende, aan het Bijbelboek Prediker ontleende zegswijze: “IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid”. Het vanitasschilderij heeft een protestants-christelijke oorsprong. Het spoort de beschouwer aan te beseffen dat zijn aardse leven slechts ijdelheid is, en zich te richten op het eeuwig leven.

In tegenstelling tot de oude schilderijen, moet mijn werk de toeschouwer juist niet aansporen zijn aardse leven geheel af te stemmen op een eeuwig leven na de dood, maar uit dit aardse leven te halen wat er in zit, want met de dood is het afgelopen.

 “Memento vivere, mors vanitas est!”

 (Vergeet niet te leven, de dood is ledigheid!)

De lijst van de 17e-eeuwse schilderijen heb ik horizontaal gebruikt en gemaakt tot een dienblad. Dit dienblad, geplaatst op een serveerwagentje, maakt het driedimensionale object tot een gerecht, verschalkt door de dood. 

 KAARDENBOL
Materiaal: Zink
Afmeting: 33 x 14 x 14 cm

RUITJESBOVIST
Materiaal: Zink
Afmeting: 31 x 18 x 18 cm

MUISJE
Materiaal: Zink, geplaatst op een serveerwagentje met dienblad

PROOI
(Opgevreten karper, gevonden op de Wierdijk langs Wieringen)
Materiaal: Zink en wilgentenen, geplaatst op een serveerwagentje met dienblad
Afmeting: 160 X 65 cm

ZWANENZANG
(Zwanenmossel, gevonden op Wierdijk langs Wieringen)
Materiaal: Zink en albast, geplaatst op een serveerwagentje met dienblad
 Afmeting: 65 X 56 cm

Vanitas is a painting theme that was used mainly in the Netherlands and Flanders in the 17th century. The word Vanitas is Latin and means vanity and emptiness. With, for example, skulls, extinguished candles, wilted flowers, soap bubbles, decayed books, musical instruments, clocks or fallen glasses, the vanity, temporality and futility of earthly things are visualized. The symbolism of a skull or overripe fruit refers to mortality. Musical instruments show the volatility of music, which sounds when the last note is played. Vanitas vanitatum, omnia vanitas is a well-known saying from the Bible Book of Ecclesiastes: "Vanity of vanities, everything is vanity". 

The vanitas painting has a Protestant-Christian origin. It encourages the viewer to realize that his earthly life is only vanity, and to focus on eternal life. For my spatial vanitas still lifes, I was inspired by these seventeenth-century paintings, where the theme is transience. Memento mori: "remember to die". In contrast to the old paintings, my work should not encourage the viewer to fully align his earthly life with an eternal life after death, but to extract from this earthly life what is in it, because death is over.  

"Memento vivere, mors vanitas est!"  (Don't forget to live, death is emptyness!)

I used the frame of the 17th-century paintings horizontally and made it into a tray. This tray, placed on a serving trolley, turns the three-dimensional object into a dish, obscured by death.